Trong quyển nhật kí của mình, Aya Kitou có viết “Có những người mà sự tồn tại của họ giống như không khí, êm dịu nhẹ nhàng, chỉ khi họ mất đi người ta mới biết họ quan trọng dường nào, Mình muốn trở thành một người như thế”. Ngẫm lại những dòng chữ này, nước mắt không kìm được mà bất giác tuôn rơi.
Bạn có bao giờ nghĩ rằng, bỗng nhiên một ngày điều tồi tệ sẽ xảy đến với bạn? Rằng tay chân không chịu sự điều khiển của bạn? Rằng bạn không thể di chuyển đến bất cứ đâu mà không thể không bám víu? Tôi đoán chắc rằng bạn sẽ không còn đủ tự tin, niềm kiêu hãnh để tin tưởng vào cuộc sống. Nhưng với Aya, cô bé không như vậy!

Aya Kitou – cô gái không chịu đầu hàng số phận!
Hơn sáu năm kể từ khi phát hiện ra căn bệnh quái ác thoái hóa dây thần kinh tiểu não, Aya đã viết lại quá trình sống chung với bệnh của mình như thế nào. Rằng căn bệnh đã biến em từ một con người năng động, tràn ngập sức sống, ấp ủ cho mình bao nhiêu ước mơ trong kế hoạch khởi đầu mới thành một cô bé không có khả năng đi lại, bị giam cầm trong thân xác của chính mình. Có thể nói, đối với Aya, 15 tuổi của e chính là 15 tuổi của “một lít nước mắt”…

Bệnh tật ập đến bất ngờ làm cho tương lai của Aya ngày càng hẹp lại và tối dần đi. Tuy nhiên, chỉ khi ở trong bóng tối, ta mới thấy được ánh sáng thường ngày mà ta hay bỏ qua đẹp đẽ đến nhường nào. Aya thấy cô em gái của mình đáng yêu hơn khi đi chậm lại để chờ em, những lần đi trên phố tìm mua một cuốn sách, những việc em bỏ lỡ hay chưa từng biết ơn… tất cả đều hiện lại. Đẹp nhưng buồn!

Viết nhật kí chính là cách mà Aya động viên bản thân, là cách em chiến đấu với căn bệnh quái ác, là tinh thần, là ý chí của em. Mạnh mẽ và không từ bỏ! 
Chính từ trong bệnh tật mà Aya nhận ra được giá trị của gia đình, bạn bè. Những ai đã từng đọc cuốn sách này chắc hẳn sẽ nhận ra được thông điệp mà Aya muốn gửi gắm đến mọi người: Thời gian trôi đi không thể lấy lại được, hãy trân trọng, yêu thương những gì mình có. Đừng để đến lúc mất đi rồi mới cảm thấy nuối tiếc.

Aya – cô gái mạnh mẽ nhất!
Căn bệnh ngày một xấu đi khiến em bỗng chốc trở thành một con người có những hành động kì lạ, em phải chịu biết bao ánh mắt tò mò, hiếu kì của người khác. Những lời nói vô tâm của bạn bè làm trái tim Aya thắt lại. Bất chợt, Aya có những ao ước nhỏ nhoi nhưng không thể nào thực hiện như việc cầm quả bóng, hay đơn giản là đi lại một cách bình thường mà không cần xe lăn, “sống vui vẻ, sống độc lập mà không làm phiền ai cả”. 
Tuy gặp khó khăn, nhưng em luôn có gia đình cạnh bên, cùng em chống chọi với bệnh tật. Mẹ em quyết định nghỉ làm để chăm sóc cho em, em gái cố gắng hết sức để thi vào trường của Aya, người bố luôn cạnh bên kể em nghe những câu chuyện cười, để em mãi giữ được nụ cười trên môi… Mọi người trong gia đình đều cố gắng thật nhiều để chăm sóc an ủi và động viên em.

Cuốn sách đã dạy tôi rằng, cho dù bạn có ra sao, ở đâu, như thế nào, gia đình vẫn luôn là nhất, là nơi tình cảm yêu thương luôn đong đầy, nơi bao bọc, che chở, xoa dịu những khó khăn mà bạn gặp phải trong cuộc sống. Tôi cảm nhận được niềm vui nhỏ nhoi của Aya khi có gia đình cạnh bên, họ chính là động lực mạnh mẽ giúp em đối mặt với nỗi đau mà căn bệnh đem lại. 
Đặc biệt, sự vô tâm của con người đôi khi chính là con dao vô hình làm tổn thương người khác. Bạn của Aya nói rằng: “Thật may mắn, tớ cũng muốn được nghỉ trong văn phòng thầy giáo”. Chao ôi, giá như họ biết được cảm giác của Aya khi không điều khiển được hoạt động của mình là như thế nào!
Mặc dù căn bệnh làm em tiều tụy đi trông thấy nhưng vẫn không thể nào đánh bại được ý chí của Aya, một ý chí mãnh liệt, khao khát vươn lên, luôn "tin rằng mình có thể vượt qua căn bệnh này". Em vẫn cố gắng học và luyện tập để để những người thân yêu nhất của mình bớt nỗi đau khổ.

Cùng với ý chí mạnh mẽ của Aya, hình ảnh người mẹ cố gắng chống lại căn bệnh quái ác cùng con đã đi vào lòng tôi lúc nào không hay. Câu nói của mẹ Aya không khỏi khiến cho người đọc xót xa: “Aya, con mắc phải căn bệnh này là do số phận và việc chúng ta có đứa con như con cũng là số phận. Mẹ biết con đau khổ, nhưng bố mẹ còn đau khổ hơn con bội phần. Cho nên thay vì cứ khóc tức tưởi như thế, con phải sống cho thật kiên cường.” Aya chưa bao giờ phải đối mặt với căn bệnh một mình bởi bên cạnh em luôn có bố, những đứa em, bạn bè. Đặc biệt là mẹ. Hình ảnh mẹ Aya bò theo em trong hành lang lạnh giá, nghẹn ngào khóc làm người đọc ám ảnh không nguôi. Mẹ Aya luôn quan sát em, đưa cho em những lời khuyên, truyền cho em niềm tin, sự lạc quan, đặc biệt, bà gửi đến em một tình yêu thương vô bờ vào cuộc sống đầy rẫy khó khăn này. Trong suốt quá trình chiến đấu cùng con, mẹ Aya luôn mạnh mẽ, kiên cường bởi bà biết rằng mình chính là chỗ dựa vững chắc nhất, giúp Aya đứng lên, tiếp tục con đường đi tìm hi vọng của mình. Đến cuối truyện, bà vẫn một mình chiến đấu, Aya vẫn luôn sống mãi trong tim bà. Việc tiếp tục tìm kiếm phương pháp chữa bệnh cô con gái mắc phải chính là minh chứng cho một người mẹ kiên cường, không chịu đầu hàng số phận. Bà không muốn bất kì người mẹ nào lại phải chịu nỗi đau mất con giống bản thân. Tôi từng đọc được một bình luận rằng: “Nếu Aya là hoa hướng dương thì mẹ cô chắc chắn là mặt trời, đem lại cho Aya hơi ấm và hy vọng”. Quả đúng là như vậy. 
Cuốn nhật kí của Aya đã đem lại lí tưởng sống cho biết bao nhiêu người, những người chưa tìm được lẽ sống, chưa tìm thấy niềm vui cho bản thân. Sau bao nhiêu tháng ngày phải chịu đựng căn bệnh quái ác, cuối cùng em cũng ra đi thanh thản, đến một thế giới khác có lẽ tươi sáng hơn, không còn nước mắt nữa.

Gấp lại trang sách, những gì còn đọng lại trong tôi chính là hình ảnh người mẹ đầy nghị lực và tình thương bao la cho con mình. Hình ảnh cô bé Aya lạc quan, mạnh mẽ chống chọi với bệnh tật, một tấm gương sáng cho nhiều người noi theo. Cho dù cuộc sống có khó khăn như thế nào cũng không chịu đầu hàng số phận, giống như em viết trong cuốn nhật kí: “Vì bố mẹ, vì bản thân, vì mọi người, mình quyết định sẽ nuôi hi vọng về cuộc sống và nỗ lực hết sức có thể.”
Đọc xong “Một lít nước mắt”, tôi đã có cái nhìn khác về cuộc sống, biết trân trọng những thứ mình đang có; cảm nhận cuộc sống theo cách của riêng tôi. Yêu người thân, bạn bè hơn, quý trọng tình cảm của mọi người hơn; cảm nhận mọi thứ xung quanh theo một cách mới mẻ để sau này, cho dù có bất cứ chuyện gì xảy ra, tôi cũng sẽ không cảm thấy hối tiếc! 
Một trong những điều tuyệt vời nhất mà thanh xuân của tôi trải qua chính là đã đọc “Một lít nước mắt”!
“Không cần biết mọi thứ khó khăn đến đâu, hãy luôn vững bước mà tiến lên đi. Bạn chỉ thật sự thất bại một khi bạn từ bỏ mọi cố gắng. Đối lập với chiến thắng không phải là thất bại mà chính là từ bỏ.”

Người review : : Nguyễn Thị Dịu 1c-16
Một trong ba bài đoạt giải cuộc thi ĐẠI SỨ VĂN HÓA ĐỌC 2019